قصه حضرت ابراهیمقصه حضرت ابراهیم علیه السلام به سرگذشت قرآنی و مبارزات حضرت ابراهیم علیه‌السّلام اطلاق می‌شود. ۱ - پیشینهحضرت ابراهیم علیه‌السّلام دومین پیامبر اولواالعزم، نیای بزرگ عرب از طریق پسرش اسماعیل و نیای بنی اسرائیل از طریق پسر دیگرش اسحاق، پدر پیامبران ادیان توحیدی اسلام ، یهودیت و مسیحیت است. ۲ - نام حضرت ابراهیم در قرآننام آن حضرت ۶۹ بار در ۲۵ سوره قرآن کریم ذکر شده و سوره‌ای نیز به نام آن حضرت است. در سنت یهودی - مسیحی، آن حضرت «آبراهام» و «ابرام» خوانده می‌شود. ۳ - تولددرباره زمان تولد حضرت ابراهیم علیه‌السّلام هیچ سندی به دست نیامده است که تاریخ دقیق یا نسبتا دقیقی ارائه دهد؛ ولی با توجه به کشفیات باستانشناسی و از طریق بررسی تطبیقی تاریخ‌ها، سده بیستم پیش از میلاد به عنوان تاریخ ولادت ایشان پذیرفته شده است. ۴ - محل تولددرباره محل تولد وی هم اختلاف بسیاری است؛ بنا بر عهد عتیق، آن حضرت در «اور» کلدانیان متولد شد؛ ولی بسیاری از منابع اسلامی، شهر «کوثی» را زادگاه ایشان معرفی کرده‌اند که خرابه‌های آن امروزه به نام «تل ابراهیم» مشهور است. براساس منابع تاریخی، آن حضرت در شهر اور می‌زیست که سال‌ها پیش از حضرت ابراهیم علیه‌السّلام تا پیش از هجوم عیلامی‌ها در اواسط سده بیستم قبل از میلاد در اوج قدرت و شهرت بود و حلقه ارتباطی در مسیر تجارتی شرق و غرب به شمار می‌رفت. سپس به حران کوچ کرد و از آن جا عازم کنعان شد و در آن جا به سبب خوش رفتاری با مردم، مورد احترام همگان قرار گرفت. وی پس از بروز خشکسالی به مصر رفت و دوباره به کنعان بازگشت و ساکن فلسطین شد. در آیات مختلف قرآن کریم از حضرت ابراهیم علیه‌السّلام به عنوان فردی مصلح و موحد یاد و اندیشه دینی و اجتماعی او در مقابله با شرک غالب بر جامعه آن روز، باز نموده شده است. ۵ - سرگذشت حضرت ابراهیم از نگاه قرآنفشرده نگاه قرآن کریم به سرگذشت حضرت ابراهیم علیه‌السّلام چنین است: کشمکش میان او و آزر عموی آن حضرت (یا پدرش به اعتقاد اهل سنت ) بر سر بت پرستی؛ مشاهده ملکوت آسمان‌ها؛ آگاهی از کیفیت زنده شدن مردگان؛ محاجه با قوم بر سر پرستش ستاره زهره؛ ماه و خورشید و هدایت آن‌ها به توحید؛ اقدام شجاعانه و پرخاطره آن بزرگ مرد در شکستن بت‌ها؛ داستان قربانی کردن فرزندش حضرت اسماعیل ؛ بنای کعبه . آن حضرت نزد اعراب پیش از اسلام چنان مشهور بوده است که تصویر یا تندیس او را در خانه کعبه جای داده بودند. [۶]
موسوی بجنوردی، محمد کاظم، ۱۳۲۱ -، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص(۴۹۷-۵۰۷).
[۷]
خزائلی، محمد، ۱۲۹۲-۱۳۵۳، اعلام القرآن، ص۶۱.
[۸]
قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۱، ص۵.
[۹]
روحانی، محمود، ۱۳۱۵ -، المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم=فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، ص۴.
[۱۰]
رسولی، هاشم، ۱۳۱۱ -، قصص قرآن، ج۱، ص۱۰۲.
[۱۱]
دراسات تاریخیة من القرآن الکریم، ج۱، ص۱۱۳.
۶ - عناوین مرتبط•قصه حضرت آدم•قصه حضرت ادریس•قصه حضرت اسحاق•قصه حضرت اسماعیل•قصه حضرت اشموئیل•قصه حضرت الیاس•قصه حضرت ایوب•قصه حضرت حزقیل•قصه حضرت خضر•قصه حضرت داوود•قصه حضرت ذوالکفل•قصه حضرت زکریا•قصه حضرت سلیمان•قصه حضرت شعیب•قصه حضرت شیث•قصه حضرت صالح•قصه حضرت عیسی•قصه حضرت لوط•قصه حضرت موسی•قصه حضرت نوح•قصه حضرت هارون•قصه حضرت هود•قصه حضرت یحیی•قصه حضرت یسع• ۷ - پانویس
۸ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«قصه حضرت ابراهیم». |